Integriteit en Sociale Veiligheid - advanced
Strategie, beleid en leiderschap dat wél werkt
Integriteit en sociale veiligheid zijn de afgelopen jaren verworden tot thema’s waar menig integriteitsfunctionaris en leidinggevende hoofdpijn van krijgt. Van richtbegrippen hebben ze zich ontwikkeld tot grensbegrippen. Gesprekken gaan dan nauwelijks meer over de gewenste cultuur, wat er mooi is en goed gaat, kernwaarden en beroepstrots, maar vooral over wat niet mag, niet deugt, wat men niet meer durft en waarvan je beschuldigd kunt worden. Dat is niet alleen spijtig maar ook problematisch omdat dit aantoonbaar negatieve impact heeft op de werksfeer, prestaties, psychologische veiligheid en leidt tot meer arbeidsconflicten en een hoger ziekteverzuim.
Hoe is dit zo gekomen? In organisaties gebruiken we vandaag de dag snel grote woorden. Iemand aanspreken op prestaties voelt al gauw ‘onveilig’ of is een ‘aantasting van de integriteit’. Op afdelingen waar het schuurt, heerst een ‘angstcultuur’. Zware woorden vragen om zware maatregelen. Hiermee houden we met elkaar een externe integriteitsindustrie en een intern regelcircus in stand. Of een continue toename van loketten, instrumenten en onderzoek eigenlijk wel bijdraagt aan de verbetering van cultuur en leiderschap is maar zeer de vraag. Maar wat dan wel?
In deze 1-daagse masterclass voor senior integriteitsfunctionarissen en leidinggevenden verkent u met uw mededeelnemers, programmaleider en gastspreker welke vormen van leiderschap en beleid effectief zijn voor het bevorderen van een integer en veilig werkklimaat. Daarbij is alle aandacht voor subjectiviteit in beleving en verschil van mening en continue dynamiek in de maatschappelijke onderstromen ten aanzien van integriteit en sociale veiligheid.
Als het gaat om sociale veiligheid zoomen we ook nadrukkelijk in op de implicaties van trends zoals digitalisering en de inzet van AI, diversiteit en inclusie, politieke en maatschappelijke polarisatie en fragmentatie en ons steeds complexer wordende netwerkbestuur voor integriteit en sociale veiligheid.
Voor u als integriteitsfunctionaris of leidinggevende is cruciaal dat u handelingsperspectief ontwikkelt om met zelfvertrouwen, gezag en consistentie uw taken uit te voeren. Zonder daarbij in krampachtigheid en verlamming te vervallen. Medewerkers aanspreken op prestaties en houding en gedrag hoort daar gewoon bij. Proportionaliteit en zuiverheid van te ontwikkelen en in te zetten beleidsinstrumenten ook. Leiderschap tonen is dan ook kritisch kijken naar de collegiale en organisatorische kosten versus de baten, inclusief die voor melders en (vermeende) slachtoffers van kwesties.
Na het volgen van deze masterclass kunt u gesterkt en geïnspireerd weer het juiste gesprek voeren over integriteit en sociale veiligheid op de werkvloer. U hebt beter zicht op wat wel en niet werkt en welke taal, structuren en instrumenten in uw context effectief zijn. U ziet door de bomen het bos weer en treedt ingewikkelde kwesties en gesprekken met minder handelingsverlegenheid tegemoet.
Bereid u zich voor op prikkelende en inspirerende inzichten en een open gedachtewisseling!
Planning: 21 januari 2026
Duur: 1 dag
Locatie: van der Valk Breukelen
Investering: €495,- (vrijgesteld van BTW)
Masterclass Integriteit en Sociale Veiligheid - advanced
-
In deze introductie sessie verkennen we de begrippen integriteit en sociale veiligheid. Waar komen deze begrippen vandaan en waarom lijken ze de afgelopen jaren zoveel meer in de aandacht te staan? Hoe komt het dat deze positieve ‘richtbegrippen’ in de praktijk vooral in negatieve zin worden gebruikt, als ‘grensbegrippen’? Welke typen integriteitsschendingen en onveilig gedrag kunnen we onderscheiden?
10.45 - 11.00 Koffie en thee break
-
Het is een klassieke vraag in de wereld van integriteitsonderzoek: What works and what hurts? Interactief bespreken we een aantal meer en minder bekende voorbeelden van de inzet van beleidsinstrumenten en cultuur- en structuurveranderingen. Zoals zal blijken is een specifieke mix van zowel zachte als harde instrumenten – ‘integriteit 1.0’ en ‘integriteit 2.0’ – die ook nog eens passen bij de context van organisatie en sector het meest effectief. We inventariseren met de deelnemers welke instrumenten en interventies zij reeds inzetten, wat de ervaringen zijn en waar innovatie mogelijk is.
12.30 - 13.30 Lunch
-
In deze (online) sessie neemt de directeur van een bureau integriteit en sociale veiligheid van een grote overheidsorganisatie u mee in de ontwikkeling van hun bureau. Waar moet je aan denken bij het professionaliseren en formaliseren van de aanpak op deze thema’s? Wie moet je meekrijgen en hoe betrek je stakeholders met uiteenlopende belangen? Hoe zorg je ervoor dat je als bureau de focus op de juiste zaken houdt en proportioneel blijft opereren? Welke ontwerpprincipes zijn van belang? En is het optuigen van een ‘afdeling’ of ‘bureau’ wel voor iedere organisatie de beste oplossing?
14.45 - 15.15 Afternoon tea break
-
In de vierde en afsluitende sessie werkt u in kleine groepen met een gerichte set vragen aan een concrete strategie om leiderschap te tonen op integriteit en sociale veiligheid. Zowel oog voor uw specifieke organisatiecontext als voor proportionaliteit en redelijkheid zijn hierbij van belang. Hoe houdt u zich zelf staande met gezag en consistentie? En waar zou in uw organisatie een duidelijker grens getrokken mogen worden in het normeren van gedrag én het binnen de perken houden van meldingen en beschuldigingen? Welke stappen hebben u en uw team hierin nog te zetten?
16.30 Netwerkborrel
Prof.dr. Zeger van der Wal is al meer dan 15 jaar een autoriteit op de thema’s integriteit, goed bestuur en publiek leiderschap. Hij neemt regelmatig zitting in onderzoekscommissies en adviesraden over integriteit en sociale veiligheid en is steeds kritischer over de wijze waarop de begrippen worden ingezet. Van der Wal bekleedt hij de Ien Dales leerstoel aan de Universiteit Leiden | CAOP en is hij Senior Fellow aan de National University of Singapore. Eind 2024 verscheen de tweede druk van zijn veelbesproken essay Ambtelijke Helden Gezocht. In 2025 publiceerde hij het essay Uitvoeringsleiderschap dat de tweede positie haalde in de top-100 van managementboek.nl. In het afgelopen decennium trainde en adviseerde hij meer dan 4000 publieke leiders in 25 landen.